Laurence Sterne. The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman. Gutenberg. (1761-1767)

Sommige boeken zijn beter als een idee dan als een leeservaring. Althans, er zijn misschien nog wel mensen die niet bijkomen van het lachen of van het doordenken of van het vinden van culturele verwijzingen wanneer ze The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman lezen. Ieder jaar zijn er wereldwijd nog steeds waarschijnlijk tienduizenden (honderdduizenden?) mensen die het lezen en een enkeling zal erdoor gegrepen worden.

Maar ik hoor daar helaas niet bij.

Het boek was een staartje van mijn project om de honderd belangrijkste boeken uit de wereldliteratuur te lezen. Ik ben heel ver gekomen in dat project. Het is inmiddels een beetje verzand, maar de laatste titels krijg ik er in de loop van mijn leven hopelijk ook nog wel door.

Inmiddels weet ik dat ik van sommige soorten boeken niet zo houdt. Boeken waarin heel erg ostentatief met het kunstmatige van het verhaal gegoocheld wordt – ik begrijp wel dat het mooi en aantrekkelijk kan zijn, een enkele keer vind ik het ook mooi en aantrekkelijk (Calvino!), maar vaak haak ik af.

Ik heb bovendien het gevoel dat je Sterne pas goed begrijpt als je veel meer weet over achttiende-eeuws Engeland. En ik weet daar maar heel weinig over. Bovendien: zelfs als je er heel veel op studeert, zul je dan ooit het effect ondergaan dat de schrijver minstens ook beoogt: een humoristisch effect.

Het kan natuurlijk ook aan mijn smaak liggen, die niet speciaal is afgestemd op dit soort werk. Tegelijkertijd heb ik in theorie zeer veel sympathie voor allerlei gedachten die je over Tristram Shandy kunt hebben en die gaan over de onmogelijkheid om de complexe wereld in al zijn gedetailleerdheid ooit in een verhaal te vatten. Ik ben ook wel blij dat ik Tristram Shandy nu weer eens gelezen heb, maar ik geloof niet dat het er hierna ooit nog eens van komt.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.

Walt Whitman. Leaves of Grass. Grasbladen. Amsterdam: Em. Querido, 2005 (1855).

Raoul de Jong. Jaguarman. Mijn vader, zijn vader en andere Surinaamse helden. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020.